مهمترین دلایل افت شاخص و قیمت ها از زمستان سال گذشته تا به کنون سلسله ای از اتفاقات کلان سیاسی و اقتصادی است که پشت سر هم مانند مسابقه دوی امداد، بحران رادر طول زمان دست به دست کردند تا به وضعیت فعلی رسیدیم. اما در حال حاضر باید نگاهی به آینده کوتاه مدت و میان مدت بازار داشته باشیم. آینده کوتاه مدت را می توان تا انتهای سال و آینده میان مدت را می توان تا فصل مجامع در نظر بگیریم و عوامل ایجاد بحران را در این دو برهه زمانی به همراه وضعیت صنایع موجود در بازار تحلیل کنیم تا نتیجه گیری مناسبتری داشته باشیم.

  

عوامل ایجاد بحران در بازار را می توان اینگونه برشمرد:
بحران هسته ای: اگرچه طرفین تاکید دارند تا سه یا چهار ماه آینده ممکن است توافق حاصل شود و بسیاری اعتقاد دارند که این توافق برگشت ناپذیر است اما باید قبول کرد که انسان عاقل از یک سوراخ دو بار گزیده نمی شود. بنابراین بهتر است تحلیل خود را بر مبنای توافق در تیرماه بگذارید تا مجددا محاسباتتان در پایان سه یا چهار ماه آینده به مشکل برنخورد. اگر هم توافق زودتر انجام شد که چه بهتر!
کاهش قیمت نفت و محصولات پتروشیمی: با توجه به کاهش قیمت نفت تا سطوح 66 دلار، کاهش قیمت و سقوط آزاد محصولات پتروشیمی نیز رقم خورده است. تحلیلگران و معامله گران بورسهای نفتی پیش بینی قیمت 40-45 دلاری را برای نفت کرده اند درحالیکه هیچ کدام از این تحلیلگران افت قیمت نفت را پیش بینی نکرده بودند و قیمتهای قراردادهای آتی چند ماه گذشته آنان در سطوح قبلی قیمت نفت بود. این تصمیم اوپک بود که قیمت نفت را اینگونه کاهش داد نه پیش بینی معامله گران. در حال حاضر خود عربستان نیز پیش بینی نفت را در همین محدوده فعلی در نظر گرفته است و به نظر می رسد در صورت هرگونه افت بیشتر، تصمیماتی در جهت بازگشت قیمت نفت در نظر بگیرد. قیمت نفت در بودجه کشورمان نیز نمی تواند خلاف آن چیزی باشد که اوپک مد نظرش بوده است. بنابراین ما در تحلیل خود قبمت نفت و محصولات پتروشیمی را در همین محدوده 60-70 دلار لحاظ می کنیم.
وضعیت بودجه کشور و لایحه حمایت از تولید: بودجه ارایه شده برای کشور بودجه ای قابل قبول و تقریبا مورد توافق اکثر تحلیلگران است. اثرات فشار هزینه ای بر تولیدکنندگان و صنعتگران افزایشی دیده نشده است و قیمتها نیز در حد معقولی قرار دارند. به نظر نمی رسد تصویب بودجه التهابات و نوسانات خاصی در بازار ایجاد کند. تنها مسئله ممکن است وضعیت قیمت نفت باشد. در بودجه94 کشور، تکیه بر اوراق تامین مالی بازار سرمایه و فروش دارایی های دولتی و افزایش سرمایه بانک ها دیده شده است که نکته مثبتی است. از طرفی امکان ایجاد سهام خزانه ( که نیاز به تغییر قانون تجارت دارد)و ایجاد صندوق تثبیت بازار می تواند بازار را وارد فصل نوینی در عرصه الگوی معاملات کند. بنابراین نگاه ما نسبت به بودجه و اتفاقات ناشی از آن برعکس سال قبل، مثبت و خوش بینانه است.
وضعیت بازار ارز و طلا: در بازار طلا علی رغم بازگشت تکنیکالی اندک طلا، عوامل بنیادین حمایت کننده از افزایش قیمت طلا بسیار ضعیف است و هیچ گونه افق امیدوارکننده ای برای رشد قیمت جهانی طلا وجود ندارد. از طرفی با بهبود اوضاع اقتصاد جهانی، طلا به عنوان یک کالای مطمئن و جانشین محبوبیت کمتری پیدا خواهد کرد. اتفاقات بازار ارز را نمی توان بر مبنای التهاب و افزایش افسارگسیخته آن در نظر گرفت، این افزایش اندک می توان تعدیلی بر مبنای تورم داخلی باشد و حداقل تا انتهای تیر ماه که موعد توافق هسته ای است نمی توان به راحتی از افزایش ارز صحبت کرد. در پایان سال ممکن است به دلیل تقاضا برای ارز مسافرتی شاهد افزایش و نوسان قیمت ارز باشیم که ربطی به عوامل بنیادین ارز ندارد.بنابراین در تحلیل خود، این بازار را نیز تا پایان تیر ماه نسبتا با ثبات ارزیابی می کنیم.
اما وضعیت گروههای بازار با توجه به سناریوهای در نظر گرفته شده برای عوامل ایجاد کننده ریسک:
گروه خودرو: اگرچه بسیاری سرنوشت این گروه را به مذاکرات هسته ای و رفع تحریم گره زده اند اما حرکت بنیادین این گروه منوط به ارایه گزارشات مناسب از وضعیت تولید و فروش و عملکرد است. در حال حاضر تولید خودرو روندی افزایشی را داشته است و به هیچ عنوان با تولید سال قبل قابل قیاس نیست. بسیاری از سهم های بزرگ خودرویی می توانند بودجه مناسبی را برای سال 94 درنظر بگیرند اگرچه که به دلیل مشخص نبودن رفع تحریم ممکن است اندکی محتاطانه باشد. اما باید در نظر داشته باشید که این گروهها در سال قبل زیان داده اند و برخی با زیان انباشته روبرو هستند. بهتر است در انتخاب این گروه به زیان انباشته سهم ها و امکان توزیع سود نقدی در مجمع پیش رو دقت کنید. همچنین با بررسی گزارشات میان دوره ای وضعیت پیشرفت تولید را مرتبا بررسی نمایید. احتمال تعدیلات مثبت سود در بودجه 94 که در بهمن و اسفند به بازار ارایه می شود در این گروه بسیار بالاست. بنابراین این گروه می توانند در زمان ارایه بودجه 94 و در زمان مجمع و زمان توافق هسته ای ( در سناریو ما: تیرماه) با رشد قیمت مواجه شوند. بنابراین در سایر مواقع نوسانی و بر اساس شابعات معامله خواهند شد.
گروه لیزینگ: اگر فکر می کنید که بازار خودرو رو به بهبود است اما نسبت به خودروییها ابهام دارید می توانید لیزینگی ها را به عنوان یک گروه کم ریسک تر در نظر بگیرید. برخی از شرکتهای لیزینگ با توجه به رشد تولید خودرو، بودجه های سال آینده و حتی سود سال 93 را می توانند با رشد بیشتری همراه کنند. در این گروه نیز باید سهام خوش سابقه تر و موفق تر را با بررسی صورتهای مالی پیدا کنید. اما قطعا رشد تولید خودرو بر این گروه اثر مثبتی خواهد داشت و این گروه می تواند در سال آینده مجددا احیا شود.
گروه پتروشیمی و پالایش: افت قیمت نفت تاثیر مستقیمی بر پالایشی ها خواهد گذاشت و ممکن است بودجه سال 94 آنها و حتی سود سال 93 آنها با تغییرات جدی مواجه شود. گروه پتروشیمی نیز اگرچه با کاهش قیمت محصولات خود روبرو شده است اما افزایش نسبی قیمت ارز و افزایش مقدار فروش صادراتی می تواند بخشی از این افت را جبران کند. به نظر می رسد این گروه اصلاح کمتری داشته باشند و بودجه 94 خود را اگرچه کاهشی ببیند اما باید توجه کرد پوشش سال 93 به نحوی است که می توان با آنها به مجمع رفت. بنابراین در صورت ادامه روند کاهشی بازار، جزو گزینه هایی خواهند بود که می توانند در لیست بررسی فعالان قرار گیرند.
گروه فلزات اساسی و معدنیها: اگرچه فعلا فلزات اساسی و معدنیها در رکود عمیقی فرو رفته اند اما این شرکتها نیز می توانند سود سال 93 را به راحتی پوشش دهند. این شرکتها همواره سود مناسبی را در مجمع تقسیم می کنند و شرکتهای سرمایه گذاری آنها (سهامداران آنها) نیز امسال سود حداکثری را توزیع خواهند کرد. باید توجه کرد که چشم انداز تقاضا برای محصولات فلزی با توجه به کاهش قیمت نفت و کاهش قیمت سوخت در اروپا و آمریکا و چین، کاهش قیمت خوراک تولیدی محصولات پتروشیمی و در مجموع کاهش بهای تمام شده تولید در سطح جهان و افزایش قدرت خرید مردم در بلند مدت،افزایشی دیده شده است. کاهش قیمتها می تواند به کاهش تورم و نرخ بهره در کشورهای اروپایی و آمریکا منجر شودو با کاهش پول پرداختی شهروندان برای هزینه های سوخت ، همزمان قدرت خرید آنها را افزایش دهد این موارد می تواند به نفع اقتصاد جهانی باشد و تقاضا را در کشورهای بحران زده اروپا بعد از چند سال افزایشی کند. بنابراین چشم انداز بلند مدت فلزات آنطوری که برخی می پندارد بد نیست. در صورت ادامه کاهش قیمت نمادهای این گروه می توانید این گروه را برای پورتفوی بلند مدت خود در زمان مناسب انتخاب کنید.
گروه پیمانکاری: این گروهها وابستگی کمی به قیمت نفت دارند و عمدتا قراردادهای ارزی دارند. در این شرایط و با همه ابهامات موجود وضعیت مناسبی دارند. رفع تحریمها می تواند افزایش بیشتری در سود این شرکتها را موجب شود. به نظر نمی رسد مجموع اتفاقات بازار به ضرر این شرکتها باشد حتی اگر بعد از رفع تحریم، شرکتهای خارجی به صنعت پیمانکاری بازگردند، امکان انجام بسیاری از پروژه ها با همکاری شرکتهای داخلی وجود خواهد داشت.
گروه بانکی: سرنوشت این گروه هم به رفع تحریمها و هم به وضعیت بودجه 94 گره خورده است. سود سال 93 نیز در مجمع قابل دریافت است. این گروه در حال حاضر افت مناسبی کرده اند و به نظر می ر سد در سال جدید حتی فارغ از مسئله هسته ای بتواند بازدهی مناسبی نصیب سرمایه گذارن کند. بهتر است تا زمان اتمام بررسی بودجه و ارایه بودجه 94 این شرکتها وضعیت آنها را دنبال کنیم.
گروه رایانه: این گروه نیز در حال حاضر وضعیت مناسبی دارد اما در صورت بهبود وضعیت بانکها می توانند رشد سود مناسبی تجربه کنند. رابطه این شرکتها با بانکها مثل رابطه لیزینگی ها با خودرویی هاست. به نظر می رسد این گروه نیز در سال آینده حرفهای زیادی برای گفتن داشته باشد.
گروه حمل و نقل: این گروه در بخش حمل و نقل آبی نوسانات بیشتری را تجربه می کند. در صورت رفع تحریمها یکی از گروههای است که بیشترین تاثیر مثبت را خواهد پذیرفت. در گروه ریلی نیز بهبود شرایط تولید داخل می تواند بر این گروه اثر مثبت داشته باشد. گروه ریلی تاثیر کمتری از بحث رفع تحریم ها خواهد داشت. سود سال 93 این شرکتها نیز قابل پوشش است.

گروه سیمان، کاشی و گروه املاک و مستغلات: سرنوشت این سه گروه به خروج بازار مسکن از رکود وابسته است. با توجه به بودجه کشور در سال 94 امکان تحرکات این گروه وجود خواهد داشت. گروه کاشی بسیار از وضعیت رکود مسکن متأثر می شوند. اواخر بهار و ابتدای تابستان سال آینده می توان انتظار رشد قیمت مسکن را داشت. بنابراین می توان منتظر گزارشات بعدی این شرکتها خصوصا بودجه سال 94 آنها باشیم.
گروه دارویی: این گروه نیز همیشه خلاف جهت حرکت بازار حرکت می کند. در صورت رفع تحریم ها ممکن است این شرکتها وضعیت بهتری را تجربه کند. امکان دریافت مجوز افزایش قیمت برای دارویی ها در سال آینده وجود دارد. سود سال 93 نیز در مجامع قابل دریافت است. بهتر است تا زمان ارایه گزارش بودجه 94 این سهام را برای شکار مناسب دنبال کنید.
گروه قند و شکر: این گروه نیز تاثیر مستقیمی از تحریم ها نمی پذیرد. در این گروه باید به وضعیت جذب چغندر هر شرکت و وضعیت بنیادین و وضعیتp/e آنها توجه کرد. این گروه نیز می توانند در سال آینده جزو گزینه های سرمایه گذرای باشند اما تعدای از شرکتهای این گروه به هیچ عنوان وضعیت مناسبی ندارند بنابراین حتما نسبت به انتخاب سهام بنیادین آنها اقدام کنند.
گروههای تولید کننده روغن موتور: این شرکتها با توجه به کاهش قیمت جهانی نفت در صورتیکه صادر کننده روغن پایه نباشند و محصولات خود را در داخل به فروش برسانند می توانند از افزایش حاشیه سود بهره مند شوند. به تازگی مجوز افزایش محصولات این شرکتها نیز صادر شده است. این شرکتها p/eپایینی دارند و سود سال 93 آنها نیز محقق می شود. برای سال 94 نیز می توانند سود مناسبی داشته باشند. رفع تحریمها نیز در مجموع به نفع آنها است.

در مجموع می توان وضعیت بازار را برای سال آینده قابل قبول دانست. افت قیمت سهام اکثر گروه ها در کنار افزایش امیدواریها برای گشایشهای سیاسی و بودجه قابل قبول دولت در کار تغییرات قانونیولوایحی که به نفع بازار است نوید بازاری پر امید را برای سال 94 می دهد. تا قبل از پایان سال نیز ارایه گزارشات 9 ماهه و گزارشات بودجه 94 شرکتها می تواند محرکهایی برای رشد بازار باشد.


*برگرفته از بخش گزارشات ویژه پورتال مشاوره و تحلیل شرکت مشاور سرمایه گذاری ابن سینا مدبر ( اماکو)
9304/9